Καστοριανοί Άγιοι (μέρος 3ο)

Άγιος Κοσμάς  Αιτωλός (1714-1779)

Ο Άγιος Ισαπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός

     Ο Ισαπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός γεννήθηκε κατα πάσα πιθανότητα στο Μέγα Δέντρο Αιτωλίας το 1714 απο ευσεβείς γονείς, με το κοσμικό όνομα Κώνστας. Έλαβε τη στοιχειώδη μόρφωση απο τον διάκονο Γεράσιμο Λύτσικα στη Σιγδίτσα της Παρνασσίδας και ανώτερη απο τον διάκονο Ανανία Δερβισάνο. Γύρω στο 1750 μεταβαίνει στο Άγιο Όρος να φοιτήσει στην Αθωνιάδα Σχολή, όπου είχε σημαντικούς διδάσκαλους μεταξύ των οποίων και ο λόγιος Ευγένιος Βούλγαρης(1716-1806). Στη Μονή Φιλοθέου γίνεται μοναχός και το 1759 πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη ζητώντας την άδεια του Πατριάρχη Σεραφείμ Β’ να κηρύξει στην Ήπειρο, λόγω των κρουσμάτων εξισλαμισμού των χριστιανών. Το πρώτο ταξίδι θα λάβει χώρα σε ολόκληρο σχεδόν τον δυτικό ηπειρωτικό κορμό της Ελλάδας, απο τη Βόρεια Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία εως την Αιτωλία. Η δεύτερη περιοδεία θα ξεκινήσει το 1763 και στα επόμενα 10 έτη  θα επισκεφτεί πάλι τις προαναφερθείσες περιοχές, τη Ρούμελη, τα Επτάνησα και πιθανώς την Βόρεια Πελοπόννησο. Το 1774 με τις ευρύτατες αναταρραχές των Ορλωφικών επιστρέφει στην Πόλη για να πάρει νέα άδεια να κηρύξει απο τον Πατριάρχη Σωφρόνιο Β’. Ο Πατροκοσμάς ήταν ένθερμος υποστηρικτής των επαναστατικών ενεργειών αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία για συμμετοχή του με άλλο τρόπο εκτός απο το κήρυγμα.

Καστοριανοί Άγιοι (μέρος 2ο)

Άγιος Νεομάρτυρας  Ιάκωβος (μέσα 15^ου αι - 1519)

Ο Άγιος Ιάκωβος με τους μαθητές
του Ιάκωβο και Διονύσιο

     Ο Νεομάρτυρας Ιάκωβος γεννήθηκε στον οικισμό Βοεβονδάδες περί τα μέσα του 15^ου αι. με το όνομα Ιωάννης. Συχνά, εμφανίζεται και με το προσωνύμιο εκ Καστορίας ή Καστοριανός. Οι Βοενβοδάδες σύμφωνα με την περιγραφή στο Συναξάριο του Αγίου[1] πρέπει να βρισκόταν στην περιοχή της Μοσχόπολης, που σήμερα ανήκει στην Αλβανία, όμως τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας ανήκε στην ευμεγέθη Μητρόπολη Καστοριάς, και μάλιστα στους πρόποδες του όρους Οστροβίτσα. Ο Ιωάννης δεν πήγε σχολείο, καθώς από μικρός βοσκούσε τα ζώα της οικογένειάς του και πλούτισε σύντομα. Ο αδερφός του τον κατηγόρησε στους Τούρκους ότι πλούτισε λόγω εύρεσης ενός θησαυρού και έτσι αναγκάστηκε να μετοικήσει στην Πόλη, εμπορευόμενος πρόβατα. Ήταν τέτοια η φήμη και ο πλούτος του ώστε κάποια στιγμή γνωρίστηκε μάλιστα με τον Άγιο Πατριάρχη Νήφωνα, που συνετέλεσε τα μέγιστα στην μεταστροφή του προς τα Θεία. Μοίρασε την περιουσία του συνόλου 600000 γροσίων και μετέβη στο Άγιο Όρος[2]. Στη μονή Δοχειαρείου έγινε μοναχός Ιάκωβος και παρέμεινε τρία έτη, μέχρι την αναχώρησή του προς τη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου Ιβήρων και τον γέροντα Ιγνάτιο. Μετά τον θάνατο του γέροντα απέκτησε υποτακτικούς τους μοναχούς Μαρκιανό και Θεωνά, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης. Από εκεί επιζητώντας τον ησυχασμό μεταφέρθηκε μαζί με 6 μαθητές του για κάποιο διάστημα σε μια σκήτη στο όρος του Άθωνα.