Μεταπολεμικές εικόνες της πόλης (μέρος 1ο) : Η δεκαετία του '50

Ο βυζαντινός ναός των Αγίων Αναργύρων στο Απόζαρι την περίοδο που
διαμορφώθηκε ο περιβάλλον χώρος του. Στα αριστερά του διακρίνεται ένας
παλιός μεταλλικός στύλος μεταφοράς ρεύματος των τοπικών μεσοπολεμικών
εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής, από τους οποίους ελάχιστοι σώζονται σήμερα.

Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου Κασνίτζη στις αρχές της δεκαετίας
του '50, που βρίσκεται στην σημερινή πλατεία Ομονοίας.

Μερική άποψη του ΒΑ τμήματος της πόλης από το ''Βουνό''. Στο κέντρο
της φωτογραφίας ο ναός των Αγίων Αναργύρων.

Η βόρεια παραλία της πόλης στα τέλη της δεκαετίας του '50.

Μια τοποθεσία της βόρειας παραλίας. Σε πρώτο πλάνο διακρίνεται το
3ο Δημοτικό Σχολείο και αριστερά του το Γυαλί Τζαμί που δεν σώζεται.
Στο βάθος η πρόσφατη παραλίμνια διαμόρφωση στα Ψαράδικα με τη
μικρή προβλήτα και πιο ψηλά το κτίριο που στεγάστηκε η Μεραρχία
και ο προσφυγικός συνοικισμός της Καλλιθέας.

Το λιθόκτιστο κτίσμα της Ελληνικής Σχολής που ανοικοδομήθηκε
το διάστημα 1885-88 και μεταπολεμικά στέγαζε το 2ο Δημοτικό Σχολείο
της πόλης. Κατεδαφίστηκε το 1959 για την κατασκευή του σημερινού
2ου Δημοτικού Σχολείου στην οδό Αγίου Μηνά. 

Η πρώτη άποψη της πόλης που αντικρίζει ο επισκέπτης από την περιοχή Πέτρα.

Εικόνα της πόλης από το βουνό της Ψαλίδας στις αρχές της δεκαετίας του '50.
Στο μέσον υπάρχει ακόμη το Κουλέ Τζαμί και οι φυλακές, ενώ η πλατεία Δαβάκη
έχει ήδη διαμορφωθεί. Πιο αριστερά διακρίνονται μεγάλα τμήματα του τείχους
που κατεδαφίστηκαν για τη διάνοιξη της οδού Ιουστινιανού και την ανέγερση της
Σκαπέρδειου Αγοράς. 

Το μνημείο - σύμβολο της πόλης. Ο βυζαντινός ναός της Παναγίας
Κουμπελίδικης μπροστά από το παλιό Γυμνάσιο που δεν σώζεται σήμερα.

Μια ακόμη εικόνα της Κουμπελίδικης από άλλη οπτική γωνία.
Κάτω δεξιά ένας μαθητής του Γυμνασίου με το χαρακτηριστικό πηλίκιο.

Έλληνας αξιωματικός μπροστά από το Κουρσούμ(λι) Τζαμί.
Το μοναδικό από τα επτά της πόλης που σώζεται σήμερα
πλησίον του σημερινού Ι.Κ.Α.

Λιλιπούτειος καπετάνιος ποζάρει εντός ενός καστοριανού ''καραβιού''
στη νότια παραλία της πόλης (1957).

Καρτ ποστάλ από τη βυζαντινή Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας στη χερσόνησο
που εισχωρεί στη λίμνη. Στα αριστερά ένα ιδιωτικό αυτοκίνητο της εποχής.

Η ΝΑ όψη της Παναγίας Μαυριώτισσας προς τη λίμνη στις αρχές της δεκαετίας
του '50. Διακρίνονται επίσης το σωζόμενο παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου
στα δεξιά και ένας χαμηλός αυλόγυρος που δεν υπάρχει στις μέρες μας.

Καρτ ποστάλ με τη νότια παραλία. Σε πρώτο πλάνο το πρώην έλος
Χασάν Κατή αποξηράνθηκε κατά τον Μεσοπόλεμο, πριν μετατραπεί
ακόμη σε ποδοσφαιρικό γήπεδο.

Παρόμοια καρτ ποστάλ με τη νότια πλευράς της πόλης.

Όμορφη εικόνα από τη νότια παραλία. Μπροστά και δίπλα στα τείχη μπαξέδες
με δέντρα και ο μενδρεσές. Πιο πίσω ένα στρατιωτικού τύπου toll και στη θέση
του σημερινού κτιρίου της Αντιπεριφέρειας μια μεγάλη αποθήκη. Στα δεξιά της,
όπου ο σημερινός δημοτικός χώρος στάθμευσης, η πιάτσα με φορτηγά μεταφορών.
Στο βάθος δεσπόζει το καμπαναριό της Μητρόπολης και το 1ο Δημοτικό Σχολείο.

Καρτ ποστάλ του εμπορίου με τη νότια παραλία στην περιοχή του Ντολτσό.

Αναμνηστική φωτογραφία μπροστά από το άγαλμα του πεσόντα στον
Ελληνο-ιταλικό Πόλεμο Συνταγματάρχη Κων. Δαβάκη. Το άγαλμα τοποθετήθηκε
το 1953 στη θέση του κατεδαφισμένου Κουλέ Τζαμί, όπου διαμορφώθηκε
τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια η ομώνυμη πλατεία Δαβάκη. Τα δικαστήρια
θα κατασκευαστούν την επόμενη δεκαετία.

Το σιδερένιο μοτόρι ''Ποσειδών''. Ένα από τα πολλά επιβατηγά πλοιάρια
που εκτελούσαν τη διαδρομή Καστοριά - Μαυροχώρι (1950). 

Φωτογραφία στη σημερινή πλατεία Μακεδονομάχων, που διαμορφώθηκε τα
πρώτα έτη της δεκαετίας του '50. Στο βάθος η σωζόμενη νεοκλασσική οικία
Παπαπασχάλη και από πάνω η εκλεκτικιστική οικία Λάκα (κτίριο XV Μεραρχίας).
Επίσης, διακρίνονται ο στρατώνας και ένα toll της Μεραρχίας και οι πρώτες
προσφυγικές οικίες της Καλλιθέας.

Μια ακόμη καρτ ποστάλ του εμπορίου από τη βόρεια παραλία με το μοτόρι
''Ποσειδών'' αραγμένο μπροστά από το 3ο Δημοτικό Σχολείο. Στην κορυφή του
λόφου της Δεξαμενής διακρίνονται η πυργοειδής οικία Γουλιωτίδη, τα δίδυμα
παλιά αρχοντικά του Βαλαλά και το νεόδμητο ξενοδοχείο ''Ξενία''. Στο βάθος
πάνω και αριστερά το παλιό ορφανοτροφείο που στεγάζει σήμερα το 3ο Γυμνάσιο.

Άλλη μια οπτική της βόρεια παραλίας, αυτή τη φορά από τον λόφο της
Καλλιθέας. Μπροστά διακρίνεται το ογκώδες ισόγειο κτίσμα της Σκαπερδείου
Δημοτικής Αγοράς που ανεγέρθηκε στα μέσα της δεκαετίας του '50. Στη δεκαετία
του '80 το κτίσμα θα ανακαινιστεί και θα προστεθεί ένας ακόμη όροφος,ώστε
να μετατραπεί στο σημερινό Δημαρχείο της πόλης.

πηγές εικόνων
αρχείο Θ. Παπαστρατή
αρχείο Α. Παύλου
αρχείο Γ. Γκολομπία
αρχείο Π. Τσολάκη
αρχείο Γερμανικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για την Ιστορία της Τέχνης
Γ. Ρούσκας, Το καστοριανό καράβι, Βιβλιοσυνεργατική, Αθήνα, 1997
προσωπικό αρχείο