Ο σουλτάνος Μουράτ Ι (1326-1389) |
Όπως, έχει προαναφερθεί άτακτοι Οθωμανοί έκαναν επιδρομές σε πολλές περιοχές των Βαλκανίων μετά την ήττα των Σέρβων ηγεμόνων Βουκασίν και Ουγλιέσα δίπλα στον πoταμό Έβρο (Μαρίτσα), το 1371. Ο νικητής σουλτάνος Μουράτ Ι, που είχε ήδη κάνει πρωτεύουσα την Ανδριανούπολη, άρχισε να εξαπλώνει την κυριαρχία του στην Ευρώπη, εγκαθιδρύοντας το Μπεηλερμπεηλίκι της Ρούμελης. Αρχικά, ανοργάνωτες επιδρομές στη Μακεδονία κάνουν οι οθωμανοί γαζήδες[1], λεηλατώντας εδάφη που εκείνο το διάστημα ανήκαν σε σέρβους άρχοντες. Συνέχεια παίρνουν συντονισμένες εκστρατείες υπό την ηγεσία του βεζύρη Καρα-Χαλίλ Χαϊρεντίν Πασά και του στρατηγού Γαζή Εβρενός Μπέη. Φανατισμένοι γαζήδες πολεμιστές, σπαχήδες ιππείς και γενίτσαροι επιτίθενται λυσσαλέα και κατακτούν στις δεκαετίες του 1380 και 1390 το σύνολο σχεδόν των εδαφών της βαλκανικής. Οι τελικές τύχες των χριστιανών κρίνονται στις μάχες του Κοσσυφοπεδίου (1389) και της Νικόπολης στο Δούναβη (1396), που νικηφόρα πέρασε ο οθωμανικός στρατός. Ο Μουράτ Ι σκοτώθηκε στο Κοσσυφοπέδιο[2] και οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίστηκαν από τον Βαγιαζήτ Ι, ενώ ο Γαζή Εβρενός πέθανε το 1417 στα Γιαννιτσά, που αναδείχθηκε ως ιερή πόλη των Οθωμανών και φιλοξενεί μέχρι σήμερα το μαυσωλείο του[3]. Στις μνήμες των Τούρκων που μετοίκησαν στα Βαλκάνια ο Γαζή Εβρέν διατηρήθηκε ως ένα πρόσωπο με σχεδόν μυθικές ικανότητες, και οι μεταγενέστεροι Τούρκοι επαίρονταν ως ‘’παιδιά του Εβρενός’’. Η απόδοση σε αυτόν 129 χρόνων ζωής (1288-1417) και μάλιστα σε συνθήκες πολέμου, προφανώς οφείλεται στις υπερβολές τούρκικων λαϊκών παραδόσεων και τους οθωμανούς χρονογράφους του Μεσαίωνα, Εβλιγιά Τσελεμπή και Χατζή Κάλφα. Για την οθωμανική κατάκτηση της Μακεδονίας έκαναν μελέτες οι H. Inalcik[4] [5], Ε. Δημητριάδης[6], M. A Cook[7], Α. Βακαλόπουλος[8], C. Imber[9], Ι. Ψαράς[10], Π. Κατσώνης[11].